Ljósmynd: Magnús Rúnar Magnússon

Sýslumenn hafa í rúmt ár unnið að því að öll málsmeðferð í dánarbúsmálum geti verið rafræn. Rafræn málsmeðferð dánarbúsmála er eitt af fjölmörgum stafrænum skrefum sem sýslumenn hafa tekið í að auka stafræna þjónustu þar sem notandinn og þarfir hans eru settar í fyrsta sæti.

Þrjú stór skref hafa nú verið tekin sem létta undir með aðstandendum látinna.

  • Sýslumenn móttaka nú rafræn dánarvottorð.

Þetta leiðir til þess að þegar læknir gefur út rafrænt dánarvottorð fer það sjálfkrafa og á sama tíma til sýslumanns, embættis landlæknis og Þjóðskrár. Þá þurfa aðstandendur látins einstaklings ekki lengur að nálgast vottorðið á heilbrigðisstofnun og fara með það til sýslumanns. Hér sparast mörg spor fyrir aðstandendur og stofnanir hins opinbera. Sex heilbrigðisstofnanir hafa þegar innleitt ferlið og er von á fleirum innan tíðar. Þess má geta að sýslumenn taka einnig ennþá á móti dánarvottorðum á pappír.

Stuttu eftir að sýslumenn hafa móttekið rafrænt dánarvottorð fær tilgreindur aðstandandi í dánarvottorði, tilkynningu í stafrænt pósthólf sitt á Ísland.is um að hann þurfi að tilkynna um andlátið til sýslumanns. Það getur hann annað hvort gert með því að útfylla rafræna andlátstilkynningu eða að mæta á starfsstöð sýslumanns. Frekari leiðbeiningar um tilkynningu andláts er að finna á vef sýslumanna.

  • Skattframtöl sendast sjálfkrafa til sýslumanna.

Skattframtöl látins einstaklings berast nú sjálfkrafa beint inn í dánarbúsmál hjá sýslumanni sé gefið út rafrænt dánarvottorð. Erfingjar þurfa í þeim tilfellum ekki lengur að kalla eftir þessum gögnum frá Skattinum til þess að senda sýslumönnum.

Hvað er framundan?

  • Öll eyðublöð í dánarbúsmálum verði rafræn.

  • Upplýsingar um eignir og skuldir hins látna sendist sjálfkrafa beint í dánarbúsmál líkt og skattframtölin. Þá verða eignir og skuldir látins einstaklings að mestu forskráðar í þau eyðublöð sem erfingjar þurfa að útfylla vegna skipta á dánarbúi. Þá þurfa aðstandendur ekki lengur að fara á milli staða til að afla þessara upplýsinga nema aðeins í undantekningartilvikum.

  • Haghafar geti fengið upplýsingar um dánarbússkipti í gegnum vefviðmót, í stað þess að aðstandendur þurfi að ná í upplýsingar hjá sýslumönnum og fara með til tiltekinna haghafa.

  • Öll skjöl í dánarbúsmálum sem sýslumenn gefa út verði rafrænt innsigluð eða rafrænt undirrituð. Þá verður ekki lengur þörf á því að prenta skjölin út og skrifa undir þau og/eða stimpla.

Rafræn meðferð dánarbúsmála er samstarfsverkefni sýslumanna, Stafræns Íslands, embætti landlæknis, Þjóðskrár, Skattsins og ýmissa annarra haghafa.