Gamlar fréttir úr Héðinsfirði

Sumarhús í Héðinsfirði eyðileggst í snjóflóði

Snjóflóð féll á bæinn Vatnsenda í Héðinsfirði nýlega og lagði í rúst íbúðarhúsið á bænum, sem afkomendur ábúenda þar höfðu gert upp og notuðu sem sumarbústað. Snjóflóðið uppgötvaðist þegar tveir vélsleðamenn voru á ferð í Héðinsfirði í fyrradag. Létu þeir Þorstein Jóhannesson verkfræðing vita, en hann er einn af eigendum hússins, og fór hann ásamt þeim á staðinn til að skoða aðstæður. Kom þá í ljós að snjóflóð hafði fallið á sumarhúsið á Vatnsenda, brotið það niður og fært hluta þess út á Héðinsfjarðarvatn. Er talið að flóðið hafi fallið á sama tíma og snjóflóðið sem féll á borholur hitaveitunnar á Siglufirði í Skútudal á laugardaginn var.

Samkvæmt upplýsingum Þorsteins kom snjóflóðið úr skál í fjallinu fyrir ofan bæinn sem heitir Vatnsendaskál. Ekki er vitað um að snjóflóð hafi áður fallið á þessum stað, og almennt hefur verið talið að snjóflóð geti ekki borist fram úr Vatnsendaskálinni vegna þess hvað botn hennar er hallalítill.

Snjóflóð féll hins vegar á bæinn á Vatnsenda árið 1725, en bærinn stóð þá um tvö hundruð metrum sunnar en steinhúsið sem nú brotnaði niður. Í snjóflóðinu þá fórust að minnsta kosti fjórir, en eftir það var bærinn færður eitt hundrað metra til norðurs, og var búið á því bæjarstæði fram til 1936. Fyrir aldamótin 1900 mun snjóflóð hafa fallið rétt sunnan við þennan torfbæ, og sumar heimildir segja að skemmdir hafi orðið á húsinu. Þessi snjóflóð munu hafa átt upptök í hlíðinni sunnan við Vatnsendaskál, og norðurjaðar þeirra náð að húsunum, samkvæmt upplýsingum Þorsteins.
Þorvaldur Sigurðsson byggði nýtt steinhús á Vatnsenda árið 1936 og var bæjarstæðið þá aftur flutt 100 metra til norðurs á stað sem talinn var öruggari en gamli bæjarhóllinn. Afkomendur hans höfðu endurbyggt steinhúsið og gert það að sumarbústað og segir Þorsteinn að um tilfinnanlegt tjón sé að ræða, einkum vegna þeirra tilfinninga sem bundnar séu við staðinn

Flóðið sem féll á borholur hitaveitunnar á laugardag olli ekki miklu tjóni, enda húsin gerð til að þola flóð af þessu tagi, segir Árni Skarphéðinsson, vélstjóri hjá RARIK.

Heimild: mbl.is  23.01.2004

30 manna hópur í skoðunarferð í Héðinsfjörð

Þorsteinn Jóhannesson verkfræðingur útskýrir hvernig gangamunnarnir munu liggja. Efst á myndinni sjást tveir menn þar sem austari gangamunninn verður, sá sem liggja mun til Ólafsfjarðar.

Þorsteinn Jóhannesson verkfræðingur útskýrir hvernig gangamunnarnir munu liggja. Efst á myndinni sjást tveir menn þar sem austari gangamunninn verður, sá sem liggja mun til Ólafsfjarðar.
Um 30 manns fóru í átta tíma Héðinsfjarðarferð sl. miðvikudag. Það voru einstaklingar frá Ólafsfirði og Siglufirði, m.a. bæjarstjórar og bæjarfulltrúar, fulltrúar frá Vegagerðinni, Náttúruverndarsamtökum, Skipulagsstofnun og landeigendum í Héðinsfirði.
Um 30 manns fóru í átta tíma Héðinsfjarðarferð sl. miðvikudag. Það voru einstaklingar frá Ólafsfirði og Siglufirði, m.a. bæjarstjórar og bæjarfulltrúar, fulltrúar frá Vegagerðinni, Náttúruverndarsamtökum, Skipulagsstofnun og landeigendum í Héðinsfirði. Þá var einn þingmaður í för, Kristján Möller frá Siglufirði.Tilgangur ferðarinnar var að sýna viðkomandi aðilum aðstæður í Héðinsfirði og sjá staðina þar sem fyrirhugaðir gangamunnar munu verða. Óhætt er að segja að allir hafi orðið einhvers vísari, en Héðinsfjörður hefur verið frekar lokaður í áranna rás og umferð í lágmarki. Þarna eru hins vegar nokkrir sumarbústaðir sem eigendur nýta yfir sumartímann. Þegar mest líf var í Héðinsfirði voru sjö bæir í byggð og íbúafjöldi í firðinum á bilinu 70-90 manns. Síðasti bærinn fór í eyði upp úr 1950.

Lítið jarðrask vegna framkvæmdanna

Sverrir Sveinsson, fyrrv. rafveitustjóri á Siglufirði og sá sem fyrstur flutti frumvarp á þingi um gerð jarðganga milli Ólafsfjarðar og Siglufjarðar, sagði í samtali við Morgunblaðið, að ótrúlega lítið jarðrask yrði við þessar framkvæmdir. Og þó svo að eitthvert jarðrask yrði þá væri það nú svo að náttúran hefði hæfileika og tilhneigingu til að laga sig að aðstæðum, það hefði hún gert í árþúsundir og ætti eflaust eftir að gera lengi enn.Vegagerðarmenn tóku undir þessi orð Sverris, enda hefði allt kapp verið lagt á við hönnun jarðganga og gangamunna að fella mannvirkin á sem eðlilegastan hátt inn í umhverfið. Það var samdóma álit allra að ferðin hefði verið gagnleg og mjög fróðleg, ekki síst fyrir þá sem voru að koma þarna í fyrsta sinn.

Heimild: Mbl.is 25. ágúst 2001.

Héðinsfjörður verður ekki friðaður

Umhverfisráðuneytið hefur beint því til Náttúruverndar ríkisins að stofnunin hætti við gerð tillögu að friðlýsingu Héðinsfjarðar. Landeigendur í Héðinsfirði lögðust allir gegn friðlýsingu.Til skoðunar hefur verið að gera jarðgöng um Héðinsfjörð í þeim tilgangi að bæta samgöngur milli Ólafsfjarðar og Siglufjarðar. Náttúrufræðistofnun Íslands taldi vegna þess nauðsynlegt að stofna friðland í Héðinsfirði m.a. til að koma mætti í veg fyrir skaða á gróðri þegar fjörðurinn opnaðist fyrir aukinni umferð. Í erindi Náttúrufræðistofnunar til umhverfisráðuneytisins er tekið fram að stofnunin leggist ekki gegn fyrirhuguðum vegaframkvæmdum.

,,Í firðinum er mjög sérstæður gróður sem er tegundaríkur og einkennandi fyrir snjóþyngri svæði landsins. Sambærilegan gróður er að finna í fjörðum austan Eyjafjarðar, í Njarðvík eystri, Borgarfirði eystri og Loðmundarfirði og á nokkrum stöðum á Vestfjörðum. Héðinsfjörður sker sig frá öðrum svæðum að því leyti að þar eru einkennistegundir snjóþungra svæða útbreiddar á litlu svæði og gróður gróskumikill,” segir í erindi Náttúrufræðistofnunar.

Landeigendur andvígir friðlýsingu

Landeigendur í Héðinsfirði lögðust eindregið gegn friðlýsingu. Í bréfi þeirra kom fram að hin raunverulega ástæða fyrir tillögu um friðlýsingu Héðinsfjarðar væri sú að með friðlýsingu færðist forræði í bygginga- og skipulagsmálum frá Siglufjarðarkaupstað til Náttúruverndarráðs og nýtingar- og eignarréttur landeigenda yrði þar með takmarkaður. Í þessu fælist miðstýringarárátta og virðingarleysi fyrir eignarrétti.Umhverfisráðuneytið sendi erindi Náttúrufræðistofnunar til Náttúruverndar ríkisins og Náttúruverndarráðs til umsagnar og auk þess óskaði ráðuneytið eftir tillögum að friðlýsingu.

“Með ósk ráðuneytisins um tillögu að friðlýsingu var ætlunin að kanna hvort Náttúruvernd ríkisins teldi ástæðu til þess að friðlýsa Héðinsfjörð og hvernig friðlýsingin ætti þá að vera. Með þessu hefur ráðuneytið ekki tekið neina ákvörðun enda fráleitt að friðlýsa svæði nema með samþykki landeigenda. Þar sem landeigendur leggjast allir gegn friðlýsingu Héðinsfjarðar mun ráðuneytið beina því til Náttúruverndar ríkisins að hún hætti við gerð tillögu að friðlýsingu Héðinsfjarðar,” segir í bréfi ráðuneytisins til Náttúrufræðistofnunar.

Heimild: 28.11.2000, mbl.is